GENEALOGIE

STELLER

De officiële stamboom en de genealogische resultaten van de familie Steller gebaseerd op fysiek archief onderzoek in Duitsland en Nederland.

Genealogie van de familie Remmelts (in 1953 door huwelijk van Sebastiaan Steller verbonden met de familie Steller)

Genealogie van de familie Steller

Omstreeks het jaar 1982 is men gestart met het onderzoek naar de oorsprong van de familie Steller. De Donnersberg speelde een cruciale rol bij de zoektocht naar de plek waar de Stellers leefden. Deze berg werd herhaaldelijk genoemd in verschillende akten in combinatie met het dorpje Marienthal en Roebershek, later geïdentificeerd als Ruppersecken, nabij Kircheim-Bolanden in de Pfalz.

Hoewel de kerkboeken van Ruppersecken en Marienthal geen enkele vermelding van de naam Steller bevatten, werden alle kerkboeken van de omliggende dorpen bij de Donnersberg doorzocht. Uiteindelijk bleken de Stellers veelvuldig voor te komen in het kerkboek van Bischheim, een dorpje bij Kircheimbolanden, 23 km ten westen van de stad Worms in Rheinland-Pfalz. Deze ontdekking legde de link naar de in Nederland levende Stellers. Alle vermeldingen van Stellers in het Bischheimer kerkboek zijn beschikbaar op de deze website.

De genealogie van de familie Steller stuit op een obstakel bij Conrad Steller, die naar schatting omstreeks 1630 geboren moet zijn. Helaas zijn er geen kerkboeken meer beschikbaar van Bischheim uit die periode, en gezien de verlatenheid van het dorp tijdens de Dertigjarige Oorlog, waarin slechts acht huizen werden bewoond in 1657, is het ook niet zeker of Bischheim zijn geboorteplaats was.

Desondanks was de familie Steller een bekende en gerespecteerde familie in de Pfalz, wat blijkt uit hun opname in het boek ‘Wichtigen Familien der Pfalz’. De exacte locatie van de woning en landerijen van de familie Steller werd bepaald na de vondst van het testament uit 1774 van Anna Christina Steller, de weduwe van Siegfried Steller. In dit testament staat het volledige bezit van de familie beschreven. Tijdens de opheffing van het bedrijf waren Johann Godfried Steller en zijn zoon Johann Henrich Steller in militaire dienst in Holland.

1772 Nationalen 20

Meer dan 200 jaar geleden dienden Johann Gottfied Steller en zijn zoon Johann Henrich gezamenlijk in het leger, waarbij Johann Gottfried Steller onder het bevel stond van Frederik Willem Lodewijk, Erfprins van Nassau-Weilburg. Het regiment kreeg in 1772 de officiële benaming Regiment Nationalen 20, en Johann Godfied Steller wordt voor het eerst vermeld in de militaire akten van dat jaar.

Gedurende de diensttijd van het regiment waren er verschillende leidinggevenden. Vanaf 17 december 1784 stond het regiment onder leiding van Frederik Prins van Baden-Durlach. In februari 1793 werd hij opgevolgd door Ludwig Wilhelm Johan von Wiguer, en een jaar later, vanaf januari 1794, stond het regiment onder leiding van Carel Baron von Geusau. In 1795, tijdens de Franse periode, werd het regiment opgenomen in het 1e bataljon van de 5e Halvebrigade.

Als gevolg van de diverse garnizoensplaatsen die het Regiment Nationalen 20 aandeed, zijn tussen 1772 en 1801 diverse doop-, huwelijks- en overlijdensakten te vinden in steden zoals Maastricht, Namen, Bergen op Zoom, Axel, Hulst, Doesburg, en uiteindelijk ook in Kampen. Toen Johann Gottfied Steller de leeftijd had om uit dienst te treden, vestigde hij zich in Kampen. De eerste akte uit Kampen betreft Johann Henrich Steller en Anna Maria Hess, die op 1 oktober 1800 een zogenaamd onecht kind lieten dopen. Johann Henrich wordt in de Nederlandse akten Hendrik genoemd.

Hendrik Steller

De geboortedatum van Hendrik Steller, die zelf aangaf rond 1780 geboren te zijn, was lange tijd onbekend. Pas in 2019 werd op de website van Familysearch een verwijzing gevonden naar de doop van Johann Heinrich Steller op 1 juni 1777 in Marienthal. Maria Christina Weber uit Wursten Gerbacher Hoff, een gehucht niet ver van Ruppertsecken, gaf bij de doop aan dat de vader Johann Gottfried Steller was, een soldaat die op dat moment in Holland verbleef. In de latere jaren zouden zij met het leger meereizen. De huwelijksakte van Johann Gottfried en Maria Christina is (nog) niet gevonden.

In Nederland komen de Stellers voornamelijk voor in de steden Kampen, Deventer, Zutphen en Doesburg. Bij de tak van de familie uit Deventer, nazaten van Philip Steller (1791-1874), is de achternaam Steller verbasterd naar Stelder.

De oudst bekende persoon in de familie is Conrad Steller. Zijn geboortedatum is onbekend, maar men neemt aan dat hij rond 1630 moet zijn geboren. Ook zijn sterfdatum is niet bekend. Zijn echtgenote, Anna Maria Buxterin, overleed in 1722 op 90-jarige leeftijd, wat erop wijst dat zij rond 1632 geboren moet zijn. In 1701 was Conrad Steller getuige bij de doop van zijn kleinzoon, Conrad, de zoon van Weigrand Steller en Anna Martha Sohnlein. Of Conrad altijd in Bischheim heeft gewoond, is niet meer te achterhalen, omdat de kerkregisters uit die tijd verloren zijn gegaan. Wel zijn er veel gegevens gevonden over de familie Steller die in de 18e eeuw in het dorpje Bischheim leefde.

De familie Steller beheerde een groot boerenbedrijf met uitgestrekte landerijen in de omgeving. Tijdens genealogisch onderzoek in de jaren ’80 van de vorige eeuw in Duitsland kregen we een boek in handen, getiteld *Die wichtigen Familien der Pfalz*, waarin de familie Steller werd genoemd. Helaas kon het boek bij een later bezoek aan het Duitse archief niet meer worden teruggevonden.

In 1795 werd het boerenbedrijf opgeheven wegens het ontbreken van een opvolger. Het testament op langstlevende van Siegfried Steller en Anna Christina Doerin bood veel waardevolle informatie voor ons onderzoek. Hierin werden al hun bezittingen gedetailleerd beschreven, inclusief de locatie van hun huis aan de Hauptstraße in Bischheim. We kregen zelfs de kans om het pand te bezichtigen, dat in de jaren ’80 leegstond. Er zijn destijds enkele foto’s gemaakt van de oude stal, zonder te weten dat deze later gesloopt zou worden.

      

Johann Gottfried Steller, een van de zonen van Siegfried, diende als militair en trok met het leger door Nederland. Hij trouwde met Maria Cristina Weber, die geboren was in Münchweiler. De exacte datum van hun huwelijk is onbekend, maar hun eerste zoon, Johann Heinrich Steller, werd geboren terwijl zij nog ongehuwd waren in Ober-Gerbacherhof, nabij het dorp Ruppertsecken, ten noorden van de Donnersberg. Het lijkt erop dat Maria Cristina Weber haar man in de daaropvolgende jaren vergezelde tijdens zijn militaire campagnes.

Na het overlijden van Maria Cristina Weber in Maastricht trouwde Johann Gottfried Steller met Barbara Simons. Samen kregen ze nog zes kinderen, waaronder Philip Steller, die in Bergen op Zoom werd geboren. Na zijn huwelijk met Johanna Bonecamp vestigde Philip zich in Deventer. De achternaam van hun zonen, Jan (Johannes) Steller en Philip Steller, werd door hun nakomelingen verbasterd tot “Stelder”.

Johann Heinrich Steller, die in Ober-Gerbacherhof werd geboren, volgde zijn ouders in het leger en werd muzikant. Rond 1800, toen zijn vader Johann Gottfried besloot niet langer in het leger te dienen, vestigden ze zich in Kampen. Johann Heinrichs naam kwam in Nederlandse documenten echter niet voor; hij werd vernederlandst tot Hendrik. In 1801 trouwde Hendrik met Anna Maria Hess, met wie hij acht kinderen kreeg, waarvan er slechts twee de volwassen leeftijd bereikten. Na het overlijden van Anna Maria ondervond Hendrik problemen met de burgerlijke stand toen hij in 1818 opnieuw wilde trouwen. Hij had een geboorteakte nodig, maar kon deze niet overleggen. Een Akte van Bekendheid werd opgemaakt, waarin het dorp “Rubersecken” (verkeerd gespeld) werd genoemd. Deze akte was van groot belang voor het onderzoek, omdat het een verbinding legde met de Donnersberg-regio, waar de Stellers vandaan kwamen. Destijds, in de jaren ’80, moesten we deze regio vinden door handmatig kaarten van Duitsland te bestuderen, aangezien internet nog niet beschikbaar was.

Uit Hendriks tweede huwelijk, met Geertuij van Dolder, werd slechts één kind geboren: Evert Steller, die later in Zutphen en Doesburg ging wonen. Ook bij hun nakomelingen werd de naam Steller veranderd in Stelder. In 1831, tien jaar na het overlijden van Geertuij, hertrouwde Hendrik met Hendrina Slot.

Hendrik Jan Moesbergen Steller, een zoon van Hendrik Steller en Anna Maria Hess, kreeg zijn naam (inclusief “Moesbergen”) ter ere van zijn grootvader van moederszijde, Hendrik Jan Moesbergen. Waarom hij precies naar zijn al tien jaar overleden grootvader werd vernoemd, blijft onduidelijk, maar het zou kunnen dat de familie een erfenis ontving bij het overlijden van zijn grootmoeder, Hendrikje Moesbergen – Van de Berg, al is haar sterfdatum nog onbekend.

Arend Steller, zoon van Hendrik Jan Moesbergen Steller, werd de stamvader van veel Steller-nakomelingen in Kampen. Van zijn elf kinderen bereikten er vijf de volwassen leeftijd. Arend en zijn zoon Hendrik Jan waren huisschilders, en hun nakomelingen werden vaak de “schilders-tak” van de familie genoemd.

In dit overzicht gaan we verder met Johan Godfried Steller, gehuwd met Margaretha Francisca Schlaepfer. Zij kregen één zoon, Sebastiaan Steller, die net als zijn vader huisschilder werd. Na het overlijden van Margaretha trouwde Johan Godfried met Gerrigje Kroes, met wie hij zeven kinderen kreeg. Hun dochter Jansje trouwde met Kornelis Riezebos, en de families Steller en Riezebos onderhielden altijd een hechte band. Johan Godfried, toen 84 jaar oud, werd in de jaren ’20 aangereden door een vrachtwagen bij de IJsselbrug en overleed enkele dagen later aan zijn verwondingen.

Sebastiaan, de oudste zoon van Johan Godfried, trouwde met Willemptje van Dijk en probeerde een schildersbedrijf te beginnen in Zwollerkerspel, het huidige ‘s-Heerenbroek. Toen dat niet lukte, keerde het gezin terug naar Kampen, waar ze negen kinderen kregen. Alleen hun oudste zoon werd niet in Zwollerkerspel geboren. Hun jongste zoon, Hendrik, verhuisde later naar Groningen en werd de grondlegger van de Groningse tak van de familie.

Sebastiaans zoon Willem Steller trouwde met Hendrika Grada de Vries en zij kregen drie kinderen. Willem was een bekend gezicht in de gemeenschap door zijn functie als koster van de Westerkerk in de wijk Brunnepe/Oranjewijk. Hun zoon Sebastiaan werd organist in de gereformeerde kerk van IJsselmuiden, een functie die hij 50 jaar lang bekleedde. Daarnaast ontwikkelde hij zich als kunstschilder.